Literatura
Literatura
Jeż- K. Kotowska- najczęściej wybierana książka do wprowadzania dzieciom tematu jawności adopcji. Opowieść o rodzicach i chłopcu, którego trudne doświadczenia przybrały postać kolców chroniących przed zewnętrznym światem. Pod wpływem pokładów miłości, cierpliwości, zrozumienia i upływowi czasu mały „jeż” traci kolce. Historia autorki „Wieży z klocków” spisana dla syna, by przybliżyć mu prawdę o jego pochodzeniu: „Podobno ta bajka jest za trudna dla dzieci. Ale to wcale nie jest bajka, tylko prawda” (K. Kotowska- „Wieża z klocków”).
Jeśli bocian nie przyleci, skąd się biorą dzieci- A. Frączek- napisana wierszem, pełna ciepła i humoru historia o rodzicach, którzy zniecierpliwieni oczekiwaniem na bociana, sami wyruszają w podroż po upragnione dziecko „z serduszka”.
Wszystko o adopcji- M. Nemiroff, J. Annuziata- Książka w wyczerpujący sposób odpowiada na wiele pytań dotyczących adopcji. W przystępnej dla dzieci treści przybliża procedurę adopcyjną i co najważniejsze wyjaśnia wiele obaw i uczuć pojawiających się u dziecka w różnych etapach życia w rodzinie. Książka zawiera praktyczne uwagi dla rodziców związane ze zrozumieniem uczuć dziecka oraz poruszające kwestie w jaki sposób rozmawiać z dzieckiem na temat adopcji.
Rodzina Zuzi- A. Aubrey- ilustrowana opowieść o Zuzi, której rodzice wyjaśniają w jak i sposób stała się częścią ich rodziny. Książka zawiera wskazówki dla rodziców i nauczycieli, jak rozmawiać z dziećmi o adopcji.
Diabełek- M. E. Letki- Nawiązująca do tradycji podań ludowych, opowieść o diabełku który pewnego deszczowego dnia puka do drzwi domu, w którym mieszka bezdzietne małżeństwo. Mimo diabelskich sztuczek i plucia ogniem, sprawia, że ludzie zaczynają go lubić. Na tyle szczerze, by wyruszyć na poszukiwania, gdy pewnego dnia zniknął. A jak to w bajkach często bywa, prawdziwe uczucie zdejmuje nie jedno zaklęcie.
Dziewczynka z ZOO- R. Elliot- ilustracje z hasłami, które za pomocą wyobraźni rodziców mogą stać się historią osamotnionej dziewczynki, która odnajduje przyjaciół wśród zwierząt i ludzi pragnących stworzyć dla niej kochający dom.
Księga Adoptowanego Dziecka- M. Modlibowska- ilustrowany album „o tym jak stawaliśmy się Twoimi rodzicami, a Ty- naszym dzieckiem”, dokumentujący wszystkie ważne wydarzenia w życiu rodzinnym począwszy od pojawienia się myśli o adopcji, po pierwszy rok razem. Album poza miejscem na fotografie, zawiera miejsce na wspomnienia rodziców związanych z oczekiwaniem na dziecko, pierwszym z nim spotkaniem. . Tworzony zbiór wydarzeń i uczuć staje się dowodem dla dziecka na bycie kimś chcianym i wyczekiwanym.
Przygody Fenka. Adopcja- D. Gałka- Żabki Maja i Ala będą miały nową siostrzyczkę. Tylko dlaczego są z tego powodu niezadowolone i mówią, że siostra nie będzie prawdziwa? Czy pokochają nowego członka rodziny? Krótka historia dla młodszych, przygotowująca biologiczne dzieci na pojawienie się rodzeństwa adopcyjnego. Przedstawienie perspektywy dzieci i ich obaw odnośnie nowego członka rodziny.
Bajka o odnalezionym Słoneczku- B. Gradowska- to bajka adopcyjna dla wszystkich Małych Słoneczek. Opowiada historię drogi, jaką musieli przebyć Rodzice, aby wyjść ze świata codziennej szarości i pogłębiającego się smutku, i odnaleźć na niej swoje Małe Słoneczko. Od tamtej chwili rozjaśnia ono każdy następny dzień. Miłość Rodziców i Dziecka zabarwiła świat wszystkimi kolorami tęczy i od tej pory nie ma na nim miejsca na smutek, a Słoneczko świeci im już zawsze, nawet wtedy gdy pada deszcz.
Mój przyjaciel urodził się inaczej- J. Kawałko- Książeczka spełnia funkcje bajki psychoedukacyjnej- uczy tolerancji oraz zrozumienia dla różnorodnych form rodzicielstwa. Czytelnicy mają okazję poszerzyć samoświadomość oraz zdobyć wiedzę na temat przysposobienia. O swoim spojrzeniu na adopcję opowiada chłopiec, który został adoptowany oraz jego kolega. Zakończona jest częścią dla dorosłych – historią pewnej adopcji. O swoim synku i córce opowiada adopcyjna mama. Czytelnik ma szansę dowiedzieć się, jak z jej perspektywy wyglądał czas przygotowywania się do adopcji, oczekiwania, przysposobienia dzieci, początków życia ich nowej rodziny oraz tego, jak wygląda ono obecnie.
Skąd się biorą rodzice? Nie-bajka o adopcji- A. Porzezińska – Skąd się biorą dzieci- to już większość z nas dość dobrze wie. Ale skąd się biorą rodzice? – to jest dobre pytanie. Mały Groszek znalazł już odpowiedź, ale wiele jemu podobnych dzieci nadal czeka na odpowiedź. Narratorem książki jest Jaś, adoptowany chłopiec. Mały bohater pomaga nam zrozumieć, co przeżywa dziecko, które czeka na miłość i dom, a potem dostaje w prezencie rodzinę. Pozwólmy, aby ta opowieść wzruszyła nas, rozradowała, skłoniła do zadumy. A może stanie się inspiracją do czynu: do odnalezienia gdzieś tam małego Groszka, który nadal czeka i zastanawia się nad tym, skąd wziąć rodziców…
Mamusia dla Koko- K. Kasza- Mały ptaszek Koko mieszkał zupełnie sam. Bardzo chciał mieć mamusię, ale nie wiedział, kto jest jego mamą. Pewnego dnia wyruszył, żeby ją znaleźć. Spotkał panią Żyrafę, panią Pingwinicę, panią Morsicę... ale nigdzie nie mógł znaleźć mamy, która wyglądała tak jak on. Czy Koko znajdzie w końcu swoją mamusię?
Witaj córeczko- I. Landau- historia adopcji starszej dziewczynki- Marty. Opowieść pokazuje jak wiele, często sprzecznych ze sobą, emocji towarzyszy dziecku w procesie adopcji. Kiedy uczucie szczęścia i nadziei miesza się z niepewnością i smutkiem z powodu zerwania dotychczasowych ważnych relacji. Doświadczenie poczucia straty budzi obawy Marty, co do trwałości uczuć rodziców adopcyjnych i niezachwialności jej miejsca w nowej rodzinie.
Ćwir- J. van Leeuwen- nieoczywista opowieść dla starszych dzieci, nawet dla dorosłych. Małżeństwo Tina i Walter znajdują dziewczynkę. Nie jest to zwykłe dziecko, lecz ptakodziewczynka lub dziewczynkoptak, bowiem zamiast rąk ma skrzydła. Walter i Tina zabierają dziecko do domu i choć początkowo jest to zmiana, której nie oczekiwali, a odmienność dziewczynki jest czymś, co bardzo chcą ukryć, to Ptyś szybko zaczyna odgrywać ważną rolę w ich życiu i pobudza do odkrywania prawdy o sobie.
Czas niepewności. O dzieciach w rodzinach zastępczych- J. Wilgocki, M. K. Wright. W ilustrowanej książce dla dzieci autorzy w przystępny sposób przybliżają pobyt dziecka w rodzinie zastępczej. Odciążają dziecko z winy za sytuację życiową, w której się znajdują, a także przeprowadzają przez trudne emocje jakich doświadczają, m.in. konflikt lojalności, tęsknotę. Pokazują także, że w opiekę zaangażowani są nie tylko rodzice zastępczy, ale także inne osoby tj. psycholog, pracownik socjalny. Wszystkim przyświeca jeden cel - dobro dziecka. Czas oczekiwania i niepewności jest trudny, ale nie może przesłonić dzieciom wypełnianie ich zadania- bycia dzieckiem.
Druga część książki skierowana jest do rodziców zastępczych i innych dorosłych. Zawarte są w niej krótkie porady jak rozmawiać z dzieckiem, jakich reakcji i trudności można się spodziewać i jak na nie odpowiadać.
Jaszczurunia- M. Guśniowska. Historia opowiada o małżeństwie państwa Kaczek, którzy bardzo pragnęli mieć maleństwo. Wybrali się do Domu Jajka, by spełnić swoje marzenie. Wybrane jajko, długo czekało z wykluciem. Gdy już w końcu pękło, w domu Kaczek pojawił się Junior. Rosła miłość rodziców, nie zważając na to, że dziecko okazało się być krokodylem. Junior bardzo szybko rósł, rósł jego zielony ogon i zielony pyszczek. W dniu swoich urodzin Junior odwiedził wesołe miasteczko, w którym po dziwnym splocie wydarzeń dowiedział się, że nie jest kaczką, tak jak o sobie do tej pory myślał. Wobec niespodziewanej informacji postanowił odszukać „prawdziwych” rodziców… Tytułowa Jaszczurunia, to mała jaszczurka, poznana w Domu Jajka, która wraz z Juniorem wyrusza w podróż, by spełnić swoje marzenia.
Napisana w zabawny i przystępny sposób książka pt. Jaszczurunia przeprowadza dzieci, ale też rodziców przez rozmowy o jawności adopcji. Pokazuje, że odwlekanie przekazania informacji o adopcji, sprawia, że temat pojawia się w najmniej oczekiwanym momencie, kiedy emocje są duże i otoczenie nie sprzyja. Podkreśla rolę obecności i wsparcia rodziców na drodze poznawania własnej historii i tożsamości.
Gra planszowa to przygoda, w której wspólnie z uroczym Jeżykiem będziecie mieli okazję przejść wyjątkową drogę – ”Drogę do Domu”. Podczas wyprawy uczestnicy będą mogli poznać różne formy pieczy zastępczej, takie jak Rodzina Zastępcza i Dom Dziecka, a także dowiedzą się, co to jest Ośrodek Adopcyjny.
Każda droga do adopcji jest inna, a każda rodzina adopcyjna jest wyjątkowa i to właśnie pokażemy Wam w naszej grze! Droga przez las urozmaicana jest ciekawymi spotkaniami ze zwierzętami – kolegami i koleżankami Jeżyka, oraz licznymi zadaniami, ciekawostkami i zagadkami. Wszystko to dotyczyć będzie zagadnień skupiających się wokół adopcji, emocji oraz ekologii.
Najważniejsze informacje:
* dla kogo jest ta gra? dla dzieci z pieczy zastępczej, dzieci adoptowanych, pracowników różnych form pieczy zastępczej, rodziców adopcyjnych i… wszystkich pozostałych, którzy chcą dowiedzieć się czegoś o emocjach i o adopcji,
* dla ilu graczy? rozgrywkę najlepiej przeprowadzić w grupie 2-6 osób,
* w jakim wieku? najlepiej, aby uczestnicy gry mieli powyżej 5 lat.
Informacje o grze: Fundacja Mam Dom: http://www.mamdom.org/gra/
Self-Reg. Opowieści dla dzieci o tym, jak działać, gdy emocje biorą górę- Agnieszka Stążka-Gawrysiak
„Traktowanie niewłaściwego zachowania jako „niegrzecznego” oznacza, że karzemy dziecko. Traktowanie go jako zachowania wywołanego stresem oznacza, że dziecku pomagamy” prof. Stuart Shanker
Książka w przystępny sposób zaznajamia dzieci i ich rodziców lub opiekunów z opartą na badaniach naukowych metodą Self-Reg (self-regulation - samoregulacja), dzięki której mogą lepiej zrozumieć mechanizmy stresu i zarządzać napięciem i energią. Autorem metody „Self-Reg” jest prof. Stuart Shanker.
Samoregulacja wiąże się ze sposobem radzenia sobie ze stresem, ilością zużywanej energii i skutecznością odbudowywania jej zasobów. Dzięki efektywnej samoregulacji możemy się rozwijać, uczyć, odczuwać dobrostan fizyczny, społeczny i emocjonalny. Opanowanie tej umiejętności wspiera dzieci w radzeniu sobie z trudnymi doświadczeniami, przezwyciężaniu frustracji, sprzyja lepszej koncentracji i kontroli impulsywności. Ważne w samoregulacji jest uświadamianie sobie swojego stanu pobudzenia i regulacja go w dół lub w górę, tj. do takiego stanu, który jest najlepszy w danej sytuacji.
Ludzie rodzą się w dużym stopniu pozbawieni możliwości samoregulacji. Noworodki i młodsze niemowlęta mogą być jedynie „regulowane z zewnątrz”, przez osoby sprawujące nad nimi opiekę. Dzieci w miarę rozwoju nabywają umiejętności samodzielnego zaspokajania swoich potrzeb i zmniejszania lub zwiększania swojego pobudzenia w zależności od okoliczności. Często jednak bywają rozregulowane, co objawia się np. płaczem, krzykiem czy agresywnym zachowaniem. Potrzebują wtedy pomocy opiekunów, aby odzyskać równowagę, gdyż układ nerwowy dzieci, w tym mózg, nie jest jeszcze na tyle dojrzały, aby były w stanie zrobić to samodzielnie.
Książka składa się z opowiadań dla dzieci, obrazujących codzienne, pełne napięć sceny z udziałem dzieci oraz zgodne z Self-Reg reakcje rodziców i opiekunów na „niegrzeczne” zachowanie dzieci. Reakcje te zostały opracowane na podstawie wyników badań naukowych, które wykazały, że zestresowany człowiek (w każdym wieku) zachowuje się mniej racjonalnie, bardziej niecierpliwie i krótkowzrocznie, cechuje go w danej chwili mniejsza empatia, a niekiedy nawet agresja. Gdy stres zmniejsza się, ludzie odzyskują dostęp do wszystkich części mózgu, w tym tych, które pomagają mu kontrolować swoje zachowanie, myśleć racjonalnie i dokonywać ocen. Odblokowuje się wtedy dostęp do zasobów pozwalających zachowywać się w sposób akceptowalny społecznie.
Ww. książka uczy dzieci i ich opiekunów pięciu kroków metody Self-Reg, które można wykonywać w dowolnej kolejności:
1) zauważanie sygnałów stresu i przeformułowywanie zachowania (tj. zauważenie, że ktoś, kto zachowuje się źle nie jest zły z natury, tylko w danej chwili działa pod wpływem stresu);
2) zidentyfikowanie stresorów w 5 obszarach (biologiczny, emocji, poznawczy, społeczny, prospołeczny)
3) redukcja stresu
4) refleksja i rozwinięcie świadomości
5) regeneracja (odpoczynek, odnowienie zasobów energii, odzyskanie spokoju)
Po każdym opowiadaniu dla dzieci znajduje się omówienie dla rodzica z porcją psychoedukacji w bardzo przystępnej formie.
Gro Dahle i Svei Nyhus- Włosy mamy- książka dedykowana dzieciom, którą przeczytać powinni przede wszystkim dorośli. Przybliża perspektywę dziecka będącego pod opieką osoby chorującej na depresję, ale można równie dobrze odnieść ją do dzieci z rodzin alkoholowych i innych w których choroba/ funkcjonowanie rodzica wpływa na całość rodziny. Pokazuje jak bardzo dziecko bywa zagubione w problemach dorosłych, jak znanymi sobie sposobami próbuje „otrząsnąć” dorosłego, a jeśli to się nie udaje, ile przynosi mu to poczucia winy. Pozwala też zdjąć z dziecka ciężar bycia odpowiedzialnym za opiekuna (np. „bohater rodziny” w rodzinie z problemem alkoholowym) i zbudować zaufanie do dorosłych, którzy są w stanie przynieść pomoc.
Co robią uczucia? - T. Oziewicz Radość, duma, zachwyt, złość, niepokój, lęk… Wszyscy znamy te uczucia – i wiele innych. Ale czy wiemy, co robią, kiedy mają wolne? Teraz w końcu możemy to zobaczyć. Ta książka to zaproszenie dla dzieci i rodziców do rozmów i rozmyślań o tym, co kryje się w każdym z nas. Proste formy ilustracji i tekstu tworzą ciepłą, pełną humoru atmosferę do dyskusji o uczuciach oraz nauki ich rozpoznawania.
Książka: Pod skórą. Psychoanalityczne studium modyfikacji ciała. Słowem wprowadzenia – KAŻDY Z NAS MA SWOJĄ HISTORIĘ, ale nie zawsze decydujemy się ją opowiedzieć. Nie potrafimy jednak uniknąć przedstawiania historii, których narratorem są nasze ciała. Jedna z recenzji brzmi: To świetna książka. Choć napisana na tyle przystępnie, że może służyć szerokiemu gronu odbiorców, dotyka zarazem głębokich psychoanalitycznych i klinicznych kwestii. Odnosząc się do specyficznych nieświadomych fantazji i nienawiści wobec rzeczywistości, które leżą u podstaw kompulsyjnego modyfikowania powierzchni ciała, prezentuje istotną psychoanalityczną perspektywę dotyczącą złożonej i delikatnej roli wczesnej opieki macierzyńskiej w procesie rozwojowym.
Alessandra Lemma jest min. dyrektorem Oddziału Rozwoju Terapii Pyschologicznych w Zespole Opieki Zdrowotnej oraz dyrektorem klinicznym w Centrum Badania Interwencji Psychologicznych, profesorem wizytującym na Wydziale Psychoanalizy w Londynie a także członkiem Brytyjskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego i Brytyjskiego Towarzystwa Psychologicznego.